Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
Deniz Kaplumbağaları Araştırma ve Uygulama Merkezi

Genel Bilgiler

Deniz kaplumbağalarının evrimi ve filogenisi;

Deniz kaplumbağaları 200 milyon yıldır tüm Dünya denizlerinde yaygın olarak bulunmaktadır. Deniz kaplumbağalarının evrimsel sürecine bakarsak çok az değişime uğradıkları görülebilir. Bilinen ilk deniz kaplumbagası fosili 150 milyon yıl öncesine dayanmaktadır. Bu fosil Santanachelys gaffneyi'ne ait olup 20 cm boyundadır. Mesozoik çağın Kratese döneminin sonlarında (65–135 milyon yıl önce) deniz kaplumbağaları Toxochelidae, Protostegidae, Cheloniidae, Dermochelyidae familyalarından ortaya çıkmış ve dünya sularına yayılmışlardır. Bu familyalardan sadece Cheloniidae ve Dermochelyidaefamilyaları günümüze kadar yaşama şansı bulmuşlardır.
 

Deniz kaplumbagaları hayvanlar âleminin omurgalılar şubesi, sürüngenler sınıfı, kaplumbağalar takımında yer almaktadır.
 

Cheloniidae familyasına ait olan türler; Caretta caretta, Chelonia mydasErtmochelys imbricataLepidochelys kempiiLepidochelys olivaceaNatator depressus ve Dermochelyidae familyasına ait Dermochelys coriacea’dır.
 

Dünya denizlerine yayılmış olan deniz kaplumbağaları 2 familya altında 7 tür olarak bilinmektedir. Ayrıca Chelonia agassizii (Doğu Pasifikte bulunan) deniz kaplumbağası bazı araştırmacılar tarafından özellikleri bakımından Chelonia mydas türünden ayrı tutulup farklı bir tür olarak (C. agassizii) , bazı araştırmacılarda tarafından ise alttür olarak (C.mydas agassizii) kabul edilmektedir. Ancak Pasifik yeşil kaplumbağasının, yeşil kaplumbağanın pasifik soy hattının bölgesel ve fazla pigmentli bir alt populasyonu olduğu moleküler çalışmalar sonucunda ortaya konmuştur.
 

Türkiye Denizlerinde Dağılış Gösteren Deniz Kaplumbağası Türlerinin Genel Özellikleri;
 

C. mydas; Erginlerinde egri karapaks uzunlugu 120 cm, karapaks genis ve oval sekildedir. Bas öne dogru ve yuvarlagımsı, ortalama 15 cm çapındadır. Karapaks rengi, yavrularda siyah, genç bireylerde kahverengi, yetiskinlerde yesil renktedir. Plastron rengi, yavrularda beyaz, yetiskinlerde yesilimsidir. Kafada 1 çift prefrontal plak, 4 çift postorbital plak ve karapaksta 4 çift kostal plak mevcuttur. Yüzgeçlerinin kenarında 1 tırnak vardır ancak yavrularda bazan 2 tırnak olabilmektedir. Kum üzerinde bıraktıkları izin genisligi 100–130 cm arasında degismektedir, simetrik yürüyüs sekilleri vardır. Bir yuvaya bıraktıkları yumurta sayısı ortalama 110–130 ve yumurtalarının çapı 40–46 mm arasında degismektedir. Vücut agırlıkları ortalama 230 kg kadardır.
 

C. caretta; Erginlerinde eğri karapaks uzunluğu 90–105 cm kadardır. Karapaks yuvarlak olup kuyruğun üzerine dogru 5. kostal plak kalınlaşmıştır ve genç bireylerde karapaks üzerinde çıkıntılar mevcuttur. Erginlerinin ortalama 28 cm çapında olan büyük kafası ve kuvvetli çenesi vardır. Karapaks yavrularda koyu renkte, erginlerde ise kırmızımsı-kahverengidir ve plastron sarımtırak turuncu renklidir. Plastronda 3 çift inframarjinal plak, karapaksta 5 çift kostal plak ve kafada 2 çift prefrontal plak bulunmaktadır. Yüzgeçlerin kenarında iki tırnak vardır. Kum üzerinde bıraktıkları izlerin genisligi 70–90 cm arasında degisip asimetrik yürüyüs sekilleri vardır. Bir yuvaya bıraktıkları yumurta sayıları ortalama 90–130, yumurtalarının ortalama çapı ise 39–43 mm arasında degismektedir. Vücut agırlıkları; Batı Atlantik’te 180 kg, Akdeniz’de 100 kg, Avustralya’da 150 kg kadardır.
 

Deniz Kaplumbağalarıyla ilgili daha detaylı bilgi edinmek için ekteki materyalleri inceleyebilirsiniz.
 

 Hatay'ın Antik Çağdan Beri Konukları: DENİZ KAPLUMBAĞALARI.

"Doğanın Sakin Yolcuları" 

Ekler

DOĞANIN SAKİN YOLCULARI.docx
Hatay'in antik caglardan beri konuklari.doc